جنایاتی که در حق ارمنیهای مسیحی توسط ترکان عثمانی روی داد، از شکلگیری یک تنش مذهبی که در خلال جنگ شکل گرفت متأثر بود و زعمای اسلامی نیز در دامن زدن به این نفرت نقش بسزایی داشتند.
«محبت نیوز»- پاپ فرانسیس از کشتار سراسری ارمنیها توسط ترکیه عثمانی به عنوان «نخسین نسلکشی قرن بیستم» یاد کرد. وی از جامعه جهانی خواست که آن را در مقام واقعهای همانند هولوکاست مورد شناسایی قرار دهند.
دولت ترکیه که نسبت به هر بحث و گفتگویی درباره سرگذشت ارمنیها فوقالعاده حساس میباشد، با احضار سفیر خود از واتیکان عکسالعمل نشان داد. آنها همچنین پاپ فرانسیس را به نفرت آفرینی و اظهار «مدعیات بیاساس» متهم کردند.
مناقشهای که هر بار با بحث کشتار ارمنیها در دوره اوج جنگ اول جهانی بر پا میشود بیانگر آن است که هنوز بسیاری از مسائلی که در خلال آن دگرگونی بزرگ جهانی پیش آمد، کماکان لاینحل باقی مانده است.
متأسفانه اصطلاح «نسل کشی» به دلیل کثرت استفادههای بیجا در سالهای اخیر تا اندازهای اهمیت و اعتبار خود را از دست داده است. بسیاری، هر گونه پیشامد کشتار و خشونت جمعی را با آن یکسان میانگارند حال آنکه هر کشتار گسترده، اخراج خشونتآمیز یک گروه توسط گروه دیگر یا حتی انهدام تام و تمام یک جماعت نیز لزومن نسلکشی تعریف نمیشود. اینگونه مصائب بیشمار از اینرو نسلکشی نام نمیگیرند که میتوانند حاصل در هم شکسته شدن نظم نظامی، رفتار خودسرانه فرماندهان و واحدهای محلی یا حتی تلاشی در جهت مرعوب داشتن گروهی از مردمان باشد. حال آنکه نسلکشی عبارت از یک برنامه هماهنگ است برای امحاء یک گروه از مردمان، همراه با نهادهای فرهنگی و اجتماعی ، اقتصادی آنها.
- دلیل آنکه کاربرد اصطلاح نسلکشی در توصیف رویکرد ترکیه عثمانی در قبال ارمنیها، کاربرد دقیقی به حساب میآید آن است که در توصیف خشونتی به کار گرفته شده که توسط دولت و به نحوی هماهنگ برای اخراج و امحاء یک جمعیت کامل انسانی اعمال گردید.
یکصد سال پیش در ۱۵ آوریل ۱۹۱۵ یعنی یک روز پیش از حمله قوای بریتانیا به گالیپولی، مقامات ترکیه ۲۵۰ نفر از چهرههای سرشناس فکری و سیاسی ارمنی را در استانبول بازداشت کردند. در توجیه این اقدام آن را عملی پیشگیرانه برای خنثی کردن مقاومت احتمالی آنها توصیف کردند؛ گروهی از مسیحیان که در مقام یک اقلیت، نسبت به وفاداریشان به ترکیه تردید وجود داشت.
ارسال یک نظر